Article 35. Kaden sinh năm 2008 tại Hoa Kỳ, đang theo học lớp giáo dục chuyên biệt, ở cùng với ba. Do lý do tài chính nên can thiệp tại học khu của Kaden ở Hoa Kỳ có nhiều điểm làm ba không hài lòng. Đó là lý do gia đình từ Hoa Kỳ về Việt Nam tìm hiểu môi trường can thiệp do CCM hỗ trợ.
1 Tổng quan
Kaden sinh năm 2008 tại Hoa Kỳ, đang theo học lớp giáo dục chuyên biệt, ở cùng với ba. Do lý do tài chính nên can thiệp tại học khu của Kaden ở Hoa Kỳ có nhiều điểm làm ba không hài lòng. Đó là lý do gia đình từ Hoa Kỳ về Việt Nam tìm hiểu môi trường can thiệp do CCM hỗ trợ.
Sau lần tham quan, trao đổi giữa gia đình, và trao đổi giữa các chuyên gia của Kaden và CCM, ba của Kaden quyết định đưa Kaden về Việt Nam can thiệp. Kaden sẽ ở với bà nội tại Việt Nam còn ba sẽ vẫn ở Hoa Kỳ.
Kaden là một case vừa khó, vừa dễ. Dễ là vì chúng tôi có thể liên lạc với các chuyên viên, giáo viên của Kaden ở Hoa Kỳ để hiểu về Kaden, chuẩn bị trước khi Kaden vào học. Điều này không hề xảy ra khi các học sinh khác ở Việt Nam vào học. Các trường, cơ sở khác thường không thể cung cấp các thông tin cần thiết cho chúng tôi. Khó là vì sau khi can thiệp ổn định, Kaden sẽ quay về Hoa Kỳ tiếp tục đi học. Vì vậy chúng tôi cần có chương trình song ngữ chuyên biệt cho Kaden, và cần duy trì các hồ sơ can thiệp ra tiếng Anh.
Do ở chung với bà, hành vi tại nhà cũng là một vấn đề. Chúng tôi hiểu sẽ cần làm việc thật khéo léo với bà để can thiệp hành vi đúng đắn cho Kaden tại nhà.
Mong muốn của gia đình là can thiệp hành vi cho Kaden, can thiệp ngôn ngữ mảng giao tiếp, duy trình tiếng Anh nhưng dạy tiếng Việt vì Kaden sống với bà nội. Các hồ sơ cần giữ đầy đủ, dịch sang tiếng Anh vì gia đình có thể sẽ phải làm việc với học khu Hoa Kỳ về mặt pháp lý khi Kaden quay lại.
2 Chuẩn bị can thiệp
Nhờ giúp đỡ của cô B, bạn của ba Kaden, chúng tôi liên lạc với học khu, xin các tài liệu can thiệp của Kaden trước đây, biết được cụ thể hơn các hành vi trước đó và baseline. Việc này giúp chúng tôi nhanh chóng lập các mục tiêu can thiệp so với các học sinh khác ở Việt Nam.
Ngôn ngữ chính tại lớp học là tiếng Việt. Các từ khóa bằng tiếng Anh sẽ được dùng trong giờ Thẩm định âm thanh. Chúng tôi dùng test Core vocab để tìm các từ chức năng Kaden thiếu, làm bộ hình ảnh có tiếng Việt để dạy tact, để Kaden có thể nhanh chóng sử dụng tiếng Việt với bà nội.
Core Vocal Screening là bộ Test Sàng lọc, dò tìm các từ chức năng cho chúng tôi và các giáo viên tại Việt Nam tạo ra. Core vocab là các từ chức năng mà ở độ tuổi nào đó, trẻ cần biết để có thể sinh hoạt thích hợp với nơi mình đang sinh sống. Chúng tôi nhận ra trẻ Tự kỷ ở Việt Nam không được dạy theo Nhóm từ chức năng, nên các em bị bất lợi trong hòa nhập: khả năng học từ mới đã chậm, mà lại còn không được học đúng các từ khóa cần thiết cho môi trường. Đó là lý do chúng tôi soạn bộ từ chức năng, và có các phương pháp dò từ chức năng riêng cho học sinh tại Việt Nam.
Với Kaden, việc truy tìm từ chức năng khó hơn, vì nhóm từ chức năng cho một trẻ độ tuổi Kaden sẽ khác nhau: ở Hoa Kỳ các em cần biết các từ khác với trẻ đồng tuổi ở Việt Nam.
Để Kaden có thể quay về học các lớp Toán tại Hoa Kỳ, chúng tôi đưa ra thêm các mục tiêu Toán. Khó khăn không hiểu giáo viên bên Mỹ trong các giờ toán, giờ khoa học bên Hoa Kỳ là các lý do Kaden thường bùng nổ.
3 Chương trình can thiệp
Ngày 3 tháng 9, 2013, Kaden tới học lần đầu.Trong những ngày đầu đi học, Kaden có hành vi chống đối bằng cách quay mặt vào tường, khóc, nhổ nước miếng và bất hợp tác. Kaden cũng có hành vi đẩy bạn, gây nguy hiểm. Đó là hành vi tương tự như các báo cáo ABC từ Hoa Kỳ.
Ở nhà Kaden, quay lời kể của bà nội và bà vú em, Kaden khá quậy, sẳn sàng chạy ra ngoài đường, ném đồ vào người khác, cào cấu...
Hình trên: Kaden trong ngày đầu tới lớp, đang khóc và nhổ nước miếng.
Một số học sinh có hành vi không phải do thiếu ngôn ngữ diễn đạt, mà có thể là các vấn đề vền sensory. Sau đây là một phương pháp massage áp lực sâu (Wilbargar) thường được sử dụng cho học sinh có sensory.
Video: Cô Tường Anh hướng dẫn phụ huynh làm massage áp lực sâu. Hội thảo CCM tại Hà Nội.
3.1 Phân tích mạnh/yếu và Định hướng
Qua các Test về Core vocab, các báo cáo ABC về hành vi, các trao đổi với ba bên Hoa Kỳ, với bà nội ở Việt nam, các rà soát trên lớp, chúng tôi biết rõ việc thiếu từ chức năng, không biết diễn tả nhu cầu (yếu ngôn ngữ diễn đạt) là nguyên nhân gốc rễ gây ra hành vi cho Kaden.
Can thiệp hành vi không nhất quán giữa trường và gia đình là lý do thứ 2 làm cho Kaden có các hành vi trên lớp.
Hành vi tiêu cực của trẻ có thể là mong muốn giao tiếp nhưng không đủ ngôn ngữ diễn đạt
Định hướng can thiệp cho Kaden là phát triển ngôn ngữ diễn đạt, can thiệp hành vi, và khi tiến bộ ổn định, sẽ đưa Kaden về lại Hoa Kỳ. Để đi theo định hướng này, chúng tôi dạy nhóm từ chúc năng, giữ các mệnh lệnh thẩm định âm thanh có từ khóa tiếng Anh. Chúng tôi sử dụng bài đọc, clip video có lẫn tiếng Anh. Chúng tôi khuyến khích phụ huynh hỏi chuyện Kaden về các chủ đề đọc/hiểu trên lớp mỗi khi phụ huynh gọi về nói chuyện với Kaden từ Hoa Kỳ.
Giải pháp ngắn hạn cho hành vi xô bạn là cho Kaden ngồi trong góc, một giáo viên ngồi chặn phía ngoài. Vào giờ ra chơi, Kaden được đưa đồ chơi ưa thích và ngồi riêng một góc. Chúng tôi tạm thời cách ly Kaden cho tới khi can thiệp xong hành vi xô bạn.
Điểm mạnh của Kaden là có nhu cầu giao tiếp cao như trong nhận xét dưới đây (bà nội gọi Kaden là Khai Đình ở Việt Nam).
Nhận xét về Kaden sau 1 tháng theo học
4 Can thiệp hành vi
Vì ở với bà nội và người giúp việc hay thay đổi, nghỉ, can thiệp hành vi cho Kaden rất phức tạp. Một cuối tuần, hoặc một đợt nghỉ dài ngày có thể xoay chuyển, mất đi các tiến bộ ở mảng hành vi trên lớp đã đạt được.
Chúng tôi thường mời bà nội vào phòng khách mỗi khi bà đi đón, để cho bà hiểu tầm quan trọng của sự nhất quán trong can thiệp hành vi. Các giáo viên thường xuyên làm các báo cáo hành vi dạnh ABC, viết cả bằng tiếng Anh để ba Kaden có thể đọc tạm (ba Kaden nói được tiếng Việt, nhưng khả năng đọc kém)
Báo cáo hành vi do giáo viên viết để trao đổi với CCM và Học khu bên Hoa Kỳ
Với khả năng quan sát, matching cao, chúng tôi dạy từ chức năng cho Kaden bằng cách soạn các bài học hình ảnh sống động, có nguyên từ đi kèm. Kaden sẽ học matching, học nghĩa của từ và học mặt chữ từ nguyên cùng một lúc.
Như dự đoán, khi ngôn ngữ diễn đạt tốt lên cùng với vốn từ vựng nhiều hơn, hành vi Kaden giảm xuống từ từ như trong đồ thị ở dưới.
Đồ thị theo dõi hành vi của Kaden do giáo viên theo dõi và báo cáo cho CCM
Số lần bùng nổ, thời gian bùng nổ liên tục giảm dần khi ngôn ngữ diễn đạt tăng. Thời gian bùng nổ lúc ban đầu từ 23.5 phút giảm dần xuống 15 phút. Số lần bùng nổ từ 9 lần xuống còn 4 lần. Ở các tháng sau đó, hành vi của Kaden tiếp tục giảm, và điều này thúc đẩy Kaden học tốt hơn về ngôn ngữ. Đây là vòng xoay diễn đạt tăng – hành vi giảm mà chúng tôi phấn đấu để đạt được.
Tại buổi hội thảo 12/2016, chúng tôi trình bày case của Kaden, rồi chiếu 2 video tương phản trước và sau khi can thiệp hành vi.
Điểm mạnh của Kaden là nhu cầu tương tác cao, vì vậy các bài học về khử nhạy, ví dụ như bài dạy cho Kaden chuẩn bị đi nha sĩ, được dạy rất tốt. Kaden đã có một buổi đi nha sĩ nhổ răng thành công.
Giờ khử nhạy với mục tiêu “đi nha sĩ”.
5 Diễn biến phức tạp
Vào tháng 6, 2014, sau một năm can thiệp ở Việt Nam, hành vi và nhận thức của Kaden ổn định. Gia đình quyết định đưa Kaden về Hoa Kỳ. Chúng tôi không đồng ý với phương án này vì chương trình can thiệp vẫn chưa hoàn thành.
Trích thư thầy Phi gửi các giáo viên về Kaden
Vào ngày 18 tháng 8, 2014 Kaden đi học trở lại tại Trường Lyndon Johnson. Sau 2 tháng đi học thì hành vi Kaden quay trở lại, ngôn ngữ diễn đạt thoái triển. Đây vẫn là lý do y như trước, do học khu không đủ tài chính để xây dựng một chương trình can thiệp tốt cho Kaden. Ngoài ra, Kaden cũng bị shock văn hóa do chúng tôi không đủ thì giờ lên chương trình khử nhạy cho Kaden trước khi về nước.
Sau khi ba Kaden gặp hội đồng trường để phản đối không thành công, gia đình quyết định đưa Kaden về Việt Nam cho chúng tôi can thiệp lần thứ 2. Lần này gia đình có thêm các yêu cầu về mặt pháp lý: giữ các hồ sơ can thiệp để khi về lại Hoa Kỳ, gia đình sẽ chứng minh Kaden được can thiệp thành công 2 lần liên tiếp tại Việt Nam, vậy thì học khu phải cung cấp thời lượng can thiệp tương đương với những gì chúng tôi làm ở Việt Nam cho Kaden (học khu Kaden thiếu chuyên gia ngôn ngữ trị liệu).
Vào tháng 6, 2015, Kaden quay trở lại Việt Nam cho chúng tôi can thiệp lần thứ 2. Đây là nhận xét của giáo vien gửi cho CCM vào ngày đi học đầu tiên lần thứ 2.
Sau một năm can thiệp lần 2, Kaden có hành vi tốt, ổn định trở lại . Ngôn ngữ lấy lại mức baseline rồi tiếp tục phát triển cao hơn khi rời Việt Nam lần đầu. Trong lần về lại Hoa Kỳ lần thứ 2, gia đình nhờ chúng tôi dịch các số liệu can thiệp, thời lượng can thiệp, các báo cáo hành vi, bài học mẫu, video clip … để đối chất học khu. Tuy gia đình tranh luận thắng học khu lần này, gia đình hiểu họ không thể can thiệp hơn cho Kaden vì lý do tài chính. Đó là lý do gia đình vẫn quyết định đưa Kaden về tiểu bang Georgia, sống tại một học khu có chương trình can thiệp tốt hơn.
Tại Hoa Kỳ, thuế đất được chuyển về quỹ của học khu. Vì vậy nơi nào giá nhà đắt thì tiền thuế đất nhiều, làm cho học khu tốt lên vì họ có ngân sách hoạt động cao hơn. Mà học khu, trường học tốt lên thì lại nhiều người muốn dọn về, làm cho giá nhà lại cao lên.
6 Kết luận
Tuy gia đình không hài lòng với trường học trước đó của Kaden tại Hoa Kỳ, hồ sơ can thiệp và cách lưu trữ dữ kiện khoa học của họ đã giúp chúng tôi mau chóng lên kế hoạch can thiệp cho Kaden. Vì ngân sách thiếu, họ không có đủ nhân lực để can thiệp thành công, nhưng cách làm việc của họ vẫn khoa học và nhà nghề. Đó là lời cảm ơn chúng tôi muốn gửi tới các đồng nghiệp ở học khu của Kaden tại Hoa Kỳ.
Thư học khu bên Hoa Kỳ cảm ơn chúng tôi đã giúp Kaden hội nhập (integrate) trở lại trường bên Hoa Kỳ.
Ba của Kaden đã có một quyết định can đảm: đưa con trai từ một nơi được can thiệp miễn phí, về Việt Nam ở với bà nội, giao cho chúng tôi can thiệp. Chúng tôi cảm ơn gia đình đã tin tưởng trao con trai cho chúng tôi, đó là một vinh dự.
Khi cô B, người thân của gia đình Kaden từ Hoa Kỳ ghé về trường để lấy hồ sơ và đưa Kaden về Hoa Kỳ, cô B đã gửi lời cảm ơn trực tiếp tới các giáo viên. Với chúng tôi, các chuyên gia tại Hoa Kỳ và giáo viên tại Việt Nam, đó là một niềm tự hào vì chúng tôi đã xây dựng được một chương trình can thiệp có thể cạnh tranh được với các học khu khác tại Hoa Kỳ.
Có câu nói là May mắn = Cơ hội + Chuẩn bị tốt. Chúng tôi đã có được sự may mắn theo cả 2 nghĩa thông thường và nghĩa “cơ hội” + “chuẩn bị tốt”.
Trong lúc chúng tôi viết case study này, một học sinh nữa từ South Carolina, Hoa Kỳ cũng đang dự định mang về cho chúng tôi can thiệp. Họ đã đưa học sinh tới trường, ngồi bàn luận với chúng tôi và tham quan cơ sở.
Họ biết đến chúng tôi qua lời giới thiệu của gia đình Kaden. Hy vọng chúng tôi tiếp tục có may mắn được can thiệp cho học sinh từ Hoa Kỳ này. Chúng tôi muốn có cơ hội để chứng tỏ chúng tôi có một chương trình can thiệp và đội ngũ giáo viên nhà nghề, không thua kém các học khu khác tại Hoa Kỳ.
Chặng đường Kaden đi qua
- 9/2013: Kaden về Việt Nam để can thiệp hành vi và học ngôn ngữ diễn đạt.
- 2/2014: Phụ huynh nhận thấy tiến bộ, muốn đưa về lại Hoa Kỳ. CCM phản đối.
- 8/2014: Kaden về Hoa Kỳ học.
- 12/2014: Hành vi quay trở lại.
- 2/2015: Phụ huynh liên lạc CCM, muốn đưa Kaden về Việt Nam lần thứ 2.
- 6/2015: Kaden về Việt Nam lần 2 để can thiệp hành vi.
- 11/2015: Kaden quay về Hoa Kỳ.
- 12/2015: CCM hoàn tất bàn giao hồ sơ can thiệp cho học khu ở Hoa Kỳ.
Một yếu tố thành công khác chính là nỗ lực của Kaden. Nhìn vào chặng đường đã đi qua, chúng tôi cảm nhận được bao nhiêu khó khăn mà Kaden phải đối mặt, từ thay đổi môi trường sống, văn hóa tới ngôn ngữ. Đằng sau những hành vi tiêu cực, chúng tôi thấy được sự kiên cường, ham muốn giao tiếp của Kaden. Chúng tôi tin rằng khi tiếp tục được can thiệp tốt, Kaden sẽ hòa nhập và sẽ là một thành viên ưu tú của xã hội. Chúng tôi tin vào bản lĩnh kiên cường và tố chất ham học, ham giao tiếp ở Kaden.
Dear Kaden,
Các thầy, cô tại Việt Nam và Hoa Kỳ chúc con sớm hòa nhập tốt vào nhà trường và xã hội.
CCM www.concuame.com
Cảm ơn các thầy, cô @ truongbanmai.com và ttnv.org đã cung cấp tư liệu.